آیا فهرست آثار ملی ثبت شده در یونسکو را می شناسید؟ - وبلاگ فروش ساعت

به گزارش وبلاگ فروش ساعت، ایران سرزمینی ست با تمدنی کهن که جهانگردان زیادی آرزوی سفر به آن را در سر می پرورانند. چهار فصلش جذاب و دیدنی است. شهر به شهرش زیباست. تاریخش قدیمی و آثار تاریخی اش در جهان بی نظیر است. اگرچه آثار تاریخی ثبت شده در میراث فرهنگی ایران بی شمار است اما تنها تعداد کمی از آن ها در فهرست آثار ملی ثبت شده در یونسکو مشاهده می گردد. پس در ادامه با ما در مجله گردشگری خبرنگاران همراه باشید برای اطلاعات بیشتر از آثار ثبت شده جهانی در ایران...

شوش، خوزستان

محوطه میراث دنیای شوش یکی از آثار تاریخی ثبت شده در میراث فرهنگی ایران، شامل تپه های باستان شناسی در سمت شرقی رودخانه شاپور، در جنوب غرب ایران، در کوهپایه های رشته کوه های زاگرس واقع شده است که کاخ اردشیر نیز در سمت مخالف در ساحل رودخانه قرار گرفته است. بناهای تاریخی کاوش شده شامل ساختارهای ادارای، مسکونی و مجلل اند. تپه باستانی شوش در فهرست آثار ملی ثبت شده در یونسکوست که از چندین لایه سکونتگاه های شهری در دوره های متوالی از اواخر هزاره پنجم پیش از میلاد تا قرن سیزدهم میلادی، تشکیل شده است. این محوطه گواهی استثنایی از سنت های فرهنگی عیلامی، پارس و پارتی است که تا حد زیادی ناپدید شده اند.

منظر فرهنگی میمند، کرمان

میمند به عنوان یکی از آثار تاریخی ثبت شده در میراث فرهنگی ایران، منطقه ای مستقل و نیمه خشک در انتهای دره ای در منتهی الیه جنوبی کوه های مرکزی ایران است. روستاییان نیمه چادرنشین کشاورز- چوپان هستند. آن ها حیوانات خود را به چراگاه ها می برند و در عین حال در بهار و پاییز در سکونتگاه های موقت زندگی می نمایند. آن ها در طول ماه های زمستان در پایین دره در غارهای قابل سکونت، که از صخره های نرم تراشیده شده است، زندگی می نمایند که این غارها شکل غیرمعمولی از سکونتگاه در محیط های خشک و بیابانی اند. به نظر می رسد که این منظر فرهنگی در گذشته معمول تر بوده است و بیشتر مستلزم جا به جایی انسان ها بوده است.

شهرسوخته، سیستان و بلوچستان

شهرسوخته در محل تقاطع جهتهای تجاری عصر برنز در فلات ایران واقع شده است. خشت های گلی باقی مانده از شهر، ظهور اولین جوامع مرکب در شرق ایران را نشان می دهد. این شهر از کهن ترین آثار ثبت شده دنیای در ایران که در حدود 3200 پ م بنا شده است و تا 1800 پ م در طی چهار دوره اصلی که مناطق متمایز متعددی در شهر توسعه یافتند مسکونی بوده است، مناطقی که در آن بناهای تاریخی ساخته شدند و محل های جداگانه برای سکونت، دفن و فراوری. در اوایل هزاره دوم انحراف در جهتهای آبی و تغییرات آب و هوایی متعاقبا منجر به متروک شدن شهر شد. سازه ها، قبرستان ها و تعداد زیادی از آثار مصنوع کشف شده که به دلیل اقلیم خشک بیابانی به خوبی حفظ شده اند، این محوطه را به یک منبع غنی اطلاعات درباره جوامع مرکب و ارتباط بین آن ها در هزاره سوم پیش از میلاد تبدیل نموده اند.

مسجد جامع اصفهان، اصفهان

مسجد جامع اصفهان (مسجد آدینه)، که در بافت تاریخی اصفهان واقع شده است تصویری خیره نماینده از تکامل معماری مساجد در طول دوازده قرن از شروع ساخت آن در سال 841 میلادی است. این مسجد از آثار تاریخی ثبت شده در میراث فرهنگی ایران و قدیمی ترین بنای باقی مانده از نوع خود در ایران و الگویی اولیه از طراحی مساجد بعد از آن در سراسر آسیای میانه بوده است. این مجموعه، با مساحت 20 هزار مترمربع، اولین بنای اسلامی است که در طراحی آن از نقشه چهار ایوانی کاخ های ساسانی اقتباس شده است. گنبد دوپوسته و ترکینه مسجد جامع نشان دهنده نوآوری در معماری است که الهام بخش معماران در سراسر منطقه شده است. جزییات تزیینی فراوان این بنا بیانگر تحولات سبک معماری در طول بیش از هزار سال پیشینه هنر اسلامی است.

کاخ گلستان، تهران

کاخ اشرافی گلستان در فهرست آثار ملی ثبت شده در یونسکو، شاهکاری از دوره قاجار و حاصل ادغام پیروز هنر کهن فارسی و معماری تاثیر گرفته از غرب است. کاخ محصور یکی از قدیمی ترین گروه های ساختمانی در تهران و محل استقرار خاندان قاجار است که در سال 1174 قمری/ 1779 میلادی به قدرت رسیدند و تهران را به پایتختی کشور انتخاب کردند. این کاخ در اطراف باغی متشکل از حوض و باغچه ساخته شده و ویژگی های متمایز و تزیینات باشکوه آن به قرن نوزدهم برمی گردد. کاخ گلستان به مرکز هنر و معماری قاجار تبدیل شده است و تا به امروز نمونه ای برجسته و منبعی الهام بخش برای هنرمندان و معماران ایرانی باقی مانده است. این کاخ نشان دهنده سبکی جدید، از ترکیب هنر و صنعت کهن فارسی و عناصر معماری و دانش فنی قرن هجدهم میلادی است.

گنبد قابوس، گلستان

گنبد قابوس آرامگاهی است به ارتفاع 53 متر که در سال 1006 قمری برای قابوس بن وشمگیر حاکم زیاریان و ادیب آن موقع، در مجاورت خرابه های شهر باستانی جرجان در شمال شرق ایران ساخته شد. این بنا از آثار ثبت شده دنیای در ایران، گواهی بر تبادلات فرهنگی عشایر آسیای مرکزی و تمدن باستانی ایران است. این برج تنها اثر باقی مانده از جرجان، مرکز پیشین هنر و دانش است که در خلال هجوم مغول در قرن های چهاردهم و پانزدهم میلادی نابود شد. قابوس نمونه ای برجسته و نوآورانه از معماری اسلامی بوده که بناهای مذهبی در ایران، آناتولی و آسیای مرکزی را تحت تاثیر قرار داده است. در ساخت این بنا از آجر پخته مات استفاده شده است. فرم هندسی گنبد استوانه ای است که به تدریج از 17 متر به 15.5 متر باریک می گردد و در بالای آن گنبدی مخروطی از جنس آجر قرار گرفته است. این فرم نشاندهنده توسعه ریاضیات و علوم در دنیا اسلام در اواخر هزاره اول بعد از میلاد است.

میدان امام (نقش دنیا)، اصفهان

میدان امام (نقش دنیا) اصفهان یکی از برجسته ترین آثار تاریخی ثبت شده در میراث فرهنگی ایران که به دستور شاه عباس اول در شروع قرن یازدهم هجری / هفدهم میلادی ساخته شده است. این میدان در تمامی جهات با ساختمان های تاریخی ای محدود شده است که به وسیله گذرگاه های طاق دار دو طبقه به هم متصل شده اند. این محوطه میراث دنیای به سبب داشتن مسجد شاه، مسجد شیخ لطف الله، رواق باشکوه قیصریه و کاخ تیموری (متعلق به قرن پانزدهم میلادی) شهرت یافته است. این بناها اسناد مهمی از سطح زندگی اجتماعی و فرهنگی ایران در عهد صفوی اند.

تخت جمشید (پارسه، پرسپولیس)، فارس

تخت جمشید پایتخت آیینی امپراتوری هخامنشی بود که در 518 پیش از میلاد به فرمان داریوش اول بنا نهاده شده است. تخت جمشید در فهرست آثار ملی ثبت شده در یونسکو، بر روی پهنه ای نیمه طبیعی - نیمه مصنوعی ساخته شده، در جایی که شاه شاهان مجموعه کاخ باشکوهی را با الهام از مدل های بین النهرین احداث نموده است. اهمیت و کیفیت این ویرانه های تاریخی آن را تبدیل به یک محوطه منحصر به فرد باستان شناختی نموده است.

چغازنبیل، خوزستان

ویرانه های شهر مقدس پادشاهی ایلام، که با سه حصار بلند متحدالمرکز احاطه شده است در چغازنبیل یکی از آثار ثبت شده دنیای در ایران واقع شده است. هزاران آجر استفاده نشده در محوطه نشان می دهد که این شهر که در سال 1250 پیش از میلاد بنا شده، به دلیل هجوم آشوربانیپال ناتمام باقی مانده است. ساخت زیگورات (پرستشگاه باستانی) چغازنبیل را به عیلامیان نسبت می دهند که اکنون در فهرست آثار ملی ثبت شده در یونسکو به ثبت رسیده است.

تخت سلیمان، آذربایجان غربی

محوطه باستانی تخت سلیمان از آثار ثبت شده دنیای در ایران که در شمال غربی ایران در دره ای در کوه های آتش فشانی واقع شده است. این محوطه آثاری همچون آتشکده اصلی زرتشتیان (آذرگشسب) که در دوره ایلخانان مغول (قرن سیزدهم میلادی) بازسازی شد، همچنین معبد آناهیتا از دوره ساسانی (قرن ششم و هفتم میلادی) را در خود جای داده است. این محوطه دارای مفاهیم نمادین بااهمیتی است که در آثار تاریخی ثبت شده در میراث فرهنگی ایران قرار گرفته است. طراحی آتشکده، کاخ و طرح کلی محوطه توسعه معماری اسلامی را تحت تاثیر قرار داده است.

ارگ بم و منظر فرهنگی آن، کرمان

بم در منطقه بیابانی در لبه جنوبی فلات مرتفع ایران واقع شده است. قدمت ارگ بم به دوره هخامنشی (قرن ششم تا چهارم پیش از میلاد) برمی گردد. اوج شکوفایی بم از قرن هفتم تا یازدهم میلادی بوده است که در تقاطع جهتهای مهم تجاری واقع شده و به فراوری پوشاک ابریشمی و پنبه ای شهرت داشته است. وجود حیات در این واحه به کانال های آبیاری زیرزمینی (کاریز یا قنات) وابسته بوده که بم بعضی از شواهد اولیه وجود کاریز در ایران را محفوظ نگه داشته است. ارگ بم در فهرست آثار ملی ثبت شده در یونسکو، نمونه ای از یک شهر مستحکم قرون وسطایی است، که با تکنیک بومی با استفاده از لایه های گل (چینه) ساخته شده است. زلزله سال 2003 موجب تخریب بخش های مختلف محله های حکمرانی و قسمت های بالایی دیوار دفاعی شد. پس از این زمین لرزه، یک تیم کارشناسی با هماهنگی دفتر مقر یونسکو در تهران و سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی طرح مدیریت جامعی (2008-2017) را به منظور احیا و بازسازی این میراث دنیای تدوین کردند.

پاسارگاد، فارس

پاسارگاد از آثار ثبت شده دنیای در ایران نخستین، پایتخت پادشاهی امپراتوری هخامنشی بود که به فرمان کوروش دوم در پارس، سرزمین ایرانیان در قرن ششم پیش از میلاد بنا شد. کاخ ها، باغ ها و آرامگاه کوروش نمونه برجسته ای از هنر و معماری سلطنتی هخامنشی و گواهی استثنایی از تمدن پارسی است. در این محوطه 160 هکتاری بقایای ارزشمندی از جمله آرامگاه کوروش دوم، تل تخت، پهنه ای مستحکم و مجموعه ای سلطنتی از کاخ دروازه تالار عمومی، کاخ مسکونی و باغ ها جای گرفته اند. پاسارگاد پایتخت اولین امپراتوری عظیم چند فرهنگی در آسیای غربی بود. با قلمروی از مدیترانه شرقی، مصر تا رود هیندوس، هخامنشی اولین امپراتوری دنیا شناخته شده که به تنوع فرهنگی مردم خود احترام می گذاشته است. این نگاه در معماری هخامنشی به عنوان نمایشی ترکیبی از فرهنگ های مختلف منعکس شده است.

سلطانیه زنجان

آرامگاه الجایتو (سلطان محمد خدابنده، هشتمین ایلخان مغول) در سال های 1302- 1312 میلادی در شهر سلطانیه، پایتخت سلسله ایلخانی که به دست مغولان تاسیس شده بود، ساخته شد. سلطانیه در فهرست آثار ملی ثبت شده در یونسکو نمونه ای برجسته از دستاوردهای معماری ایرانی است که در استان زنجان واقع شده است و یک اثر تاریخی کلیدی در توسعه معماری اسلامی است. این بنا ساختمانی است هشت ضلعی با گنبدی بلند به ارتفاع 50 متر که با کاشی های فیروزه ای رنگ پوشانده شده است و اطراف آن را هشت مناره باریک فراگرفته اند. گنبد سلطانیه اولین نمونه موجود از گنبد دوپوسته در ایران است. تزیینات داخلی مقبره نیز چشمگیر است به نحوی که محققانی از جمله آرتور اپهام پوپ، خاورشناس و مورخ برجسته آمریکایی، تاج محل را اقتباسی از این بنا وصف نموده اند. الجایتو فرمان ساخت این بنا را به این منظور صادر کرد که پیکر امامان شیعه را بدانجا منتقل کند، اما به سبب مخالفت علمای شیعه این امر محقق نشد.

بیستون کرمانشاه

بیستون در امتداد جهت تجارت باستانی که فلات مرتفع ایران را به بین النهرین (میان رودان) متصل می سازد، واقع شده و بقایایی از دوره های پیش از تاریخ ماد، هخامنشی، ساسانی و ایلخانی است. اثر تاریخی اصلی این محوطه باستانی شناختی یک نقش برجسته و کتیبه ای به خط میخی است که به دستور داریوش اول (داریوش بزرگ) زمانی که برای تصاحب تاج و تخت امپراتوری پارس در 221 پ م برپا خاست، حجاری شده است. در این نقش برجسته داریوش در حالی به تصویر کشیده شده که کمانی را به نشانه سلطنت بر دست دارد و پایش را بر قفسه سینه شخصی گذاشته که در مقابل او به به پشت بر زمین افتاده است. براساس نوشته های به دست آمده، آن شخص گئومات، مغ مادی و مدعی تاج و تخت است که داریوش با کشتن او به قدرت رسید. در پایین و اطراف نقش برجسته 1200 خط از کتیبه ای وجود دارد که داستان جنگ های داریوش را بازگو می نماید، داریوش در سال های 521-520 پ م با حاکمانی که کوشش می کردند امپراتوری وی را تجزیه نمایند، سلسله جنگ هایی برپا کرد. کتیبه به سه زبان نوشته شده است. قدیمی ترین آن متنی ایلامی است که به شاه و شورش ها اشاره دارد. در ادامه نسخه ای بابلی از داستانی مشابه وجود دارد. بخش سوم کتیبه از اهمیت فراوانی برخوردار است؛ زیرا در اینجا داریوش برای اولین بار به زبان فارسی باستان به شرح اقدامات و کارهای خود پرداخته است. این تنها متن تاریخی به جای مانده از هخامنشیان است که سندی از تاسیس دوباره امپراتوری به دست داریوش اول است. همچنین محوطه میراث دنیای بیستون گواهی بر تبادل تاثیرات در توسعه هنر و نوشتار در امپراتوری پارس است. به علاوه آثاری از دوره مادها (قرن هشتم و هفتم پیش از میلاد) و همچنین هخامنشی ها (قرن ششم تا چهارم پیش از میلاد) و دوره های پیش هخامنشی در آن وجود دارد.

مجموعه کلیساهای ارمنیان ایران

مجموعه کلیساهای ارمنیان ایرانیان در شمال غرب کشور از سه تا کلیسا به آیین ارمنی مسیحی تشکیل شده است؛ کلیسای سنت تادئوس، سنت استپانوس و کلیسای کوچک زورزور. این بناها که قدمت کهن ترین آن ها (کلیسای سنت تادئوس) به قرن هفتم میلادی می رسد، نمونه هایی از صندلی برجسته دنیای سبک های معماری و تزیینی ارمنی اند. آن ها گواهی هستند از تبادلات بسیار مهم با دیگر فرهنگ های منطقه ای از جمله فرهنگ بیزانس، فرهنگ ارتودوکس و فرهنگ ایرانی. در حاشیه جنوب شرقی بخش اصلی منطقه فرهنگی ارمنیان، کلیسا به مرکزاصلی اشاعه فرهنگ ارمنی در منطقه تبدیل شده است. آن ها آخرین بقایای منطقه ای از این فرهنگ هستند که هنوز هم از تمامیت و اصالت در خور قبولی برخوردارند. به علاوه این مجموعه کلیساها به عنوان مکان های زیارتی شاهدی زنده از سنت های مذهبی ارمنیان در طول قرن های گذشته اند.

مجموعه خانقاه و بقعه شیخ صفی الدین، اردبیل

ساخت این مجموعه از اوایل قرن شانزدهم تا اواخر قرن هجدهم میلادی به طول انجامید و مکانی معنوی برای سنت های تصوف بود. برای استفاده حداکثری از فضاهای موجود و ایجاد کاربری های جدید (از جمله کتابخانه، مسجد، مدرسه، بقعه، آب انبار، بیمارستان، آشپزخانه، نانوایی و تعدادی دفترکار) از فرم های سنتی معماری ایران استفاده شده است. جهت دسترسی به بقعه از هفت بخش، به نشانه هفت مرحله عرفان، تشکیل شده که با هشت دروازه به نشانه هشت نگرش به صوفیگری از هم جدا شده اند. نما و فضای داخلی به خوبی تزیین و حفظ شده است و مجموعه ای در خور توجه از آثاری مصنوع قدیمی نیز باقی مانده است. بقعه شیخ صفی الدین مجموعه ای نادر از آثار ثبت شده دنیای در ایران و معماری اسلامی در قرون وسطاست.

سازه های آبی تاریخی شوشتر، خوزستان

سازه های آبی تاریخی شوشتر، شاهکاری از نبوغ خلاقانه است که قدمت آن به دوران داریوش بزرگ (قرن پنجم پیش از میلاد) می رسد، این مجموعه شامل دو کانال انحرافی اصلی از رود کارون است که یکی از آن ها، کانال گرگر، هنوز هم به وسیله تونل های راهنمایی آب به آسیاب، برای تامین آب شهر شوشتر کاربری دارد. این سازه های آبی منجر به ایجاد صخره های دیدنی و آبشارهایی شده است که آب را به حوزه های آبی پایین می ریزند. سپس این کانال ها وارد دشتی به نام میاناب (بهشت) در جنوب شهر می شوند که کاشت ارکیده و کشاورزی را در زمین هایی به مساحت 40000 هکتار ممکن ساخته است. این مجموعه محوطه های مهمی از جمله قلعه سلاسل، مرکز بهره برداری کل سیستم آبی، برج انداره گیری سطح آب، سدها، پل ها، حوضچه ها و آسیاب ها را در بر دارد. این بنا گواهی بر دانش عیلامی ها و مردمان بین النهرین و همچنین تاثیرپذیری تخصص نباتیان و ساختمان های رومی است.

مجموعه بازار تاریخی تبریز، آذربایجان شرقی

از روزگار باستان تبریز محل تبادلات فرهنگی بوده و مجموعه بازار تاریخی آن یکی از مهم ترین مراکز تجارت در جهت جاده ابریشم است. مجموعه بازار تاریخی تبریز شامل یک مجموعه راسته های به هم پیوسته، مسقف و آجری، ساختمان ها و فضاهای محصور شده برای کاربری های مختلف است. تبریز و بازار آن واقع در استان آذربایجان شرقی، در قرن سیزدهم میلادی و زمانی که شهر به عنوان پایتخت پادشاهی صفوی انتخاب شد، رونق و شهرت بسیاری داشت. در قرن شانزدهم این شهر عنوان پایتختی خود را از دست داد اما تا اواخر قرن هجدهم میلادی و تا زمان گسترش قدرت عثمانی همچنان قطب مهم تجاری باقی ماند. این مجموعه نمونه کاملی از نظام سنتی تجاری و فرهنگی در ایران است.

باغ ایرانی

این مجموعه شامل نه باغ (باغ های پاسارگاد، ارم، چهل ستون، فین، عباس آباد، شازده، دولت آباد، پهلوانپور و اکبریه) است که در مناطق مختلفی از ایران واقع شده اند. آن ها نمونه ای از تنوع طرح های باغ های ایرانی هستند که تکامل یافته و با شرایط آب و هوایی مختلف سازگار شده اند، در حالی که بر اصولی که ریشه در دوران پادشاهی کوروش بزرگ دارند (قرن ششم پیش از میلاد) پایدار مانده اند. باغ ایرانی همیشه به چهار بخش تقسیم می گردد که آب در تمامی باغ ها چه از نظر آبیاری و چه از نظر تزیین نقش مهمی ایفا می نماید. باغ ایرانی تداعی نماینده بهشت و چهار نماد آیین زرتشت (آسمان، زمین، آب و گیاه) است. از قرن ششم پیش از میلاد به بعد، قدمت این باغ ها به دوره های مختلفی برمی گردد، همچنین ساختمان ها، خانه های تابستانی و دیوارها و نیز سیستم های پیچیده آبیاری به طور برجسته ای نمایان شده اند. باغ های ایرانی حتی در هند و اسپانیا هنر طراحی باغ را تحت تاثیر قرار داده اند. در ادامه بعضی از باغ های ایرانی ثبت شده مختصرا شرح داده شده اند:

باغ چهل ستون: موقعیت باغ چهل ستون که در میانه دو فضای شهری یعنی میدان نقش دنیا و چهارباغ، قرارگرفته آن را بیشتر منحصر به فرد می نماید. این باغ طرحی تقریبا مربع مانند دارد و آرایش اصل باغ مبتنی بر سه محور اصلی شرقی- غربی است. اصلی ترین محور، محوری است که از وسط باغ عبور می نماید و کوشک در یک سوم غربی این محور استقرار یافته است. کوشک به یک باره ساخته نشده است، هسته اولیه آن به احتمال زیاد پیشینه ای قبل از صفویه نیز داشته است. در بخش شرقی، بناهایی به کوشک اضافه شده که مهم ترین آن ها تالار آیینه و ایوان ستون دار است. سابقه ایوان ستونه دار را که مهم ترین عنصر کوشک و باغ چهل ستون است، در معماری ایران قبل اسلام و بعد از آن نمی توان یافت. وجود استخر در جلوی ایوان ها، آب نماهای ضلع غربی و شرقی از دیگر عناصر این باغ است. باغ چهل ستون عمارتی تشریفاتی بوده است. اطلاق نام چهل ستون به این کاخ و باغ به دلیل انعکاس بیست ستون در آب و نمایش 40 ستون در دید بیننده است.

باغ فین: قدمت این باغ را، که امروزه به باغ کهن شهرت دارد، به فاصله زمانی میان قرن چهاردهم تا دهم هجری نسبت داده اند. برابر گزارش های موجود، شاه اسماعیل اول، بنیان گذار سلسله صفوی جشن بزرگی را که به منزله تاج گذاری او بود به سال 909 ق در همین باغ برگزار کرد. گذر اصلی شرقی - غربی باغ دو عمارت کتابخانه ای امیرکبیر و موزه ملی کاشان را به عنوان دو مرکز مهم در دو منتهای خود دارد. باغ شاه (فین) علاوه بر دو گذر اصلی، شامل گذرگاهی فرعی است که در طول باغ از جنوب به شمال امتداد دارد. این محور از مقابل عمارت شترگلوی فتحعلی شاهی در جبهه جنوبی باغ شروع می گردد.

باغ عباس آباد: شهر اشرف البلاد را شاه عباس اول در 1021 ق در کنار سواحل دریای خزر و در دامنه رشته کوه البرز احداث کرد. شهر از تعدادی زیاد باغ و قصر تشکیل شده بود. این مجموعه متشکل از شش باغ است: باغ چشمه با حوض خانه، باغ چهل ستون یا دیوان خانه، باغ خلوت، باغ صاحب الزمان، باغ شمال و باغ زیتون، مجموعه باغ های اشرف به واسطه پیوستگی چند باغ با یکدیگر و انطباق آن ها با شیب زمین و وجود رابطه بین باغ و مناظر اطراف، ویژگی خاصی نسبت به باغ های دوران صفویه دارد.

باغ ارم: باغ ارم از مشهورترین و باسابقه ترین باغ های تاریخی ایران به شمار می آید و پیشینه تاریخی این باغ به دوران سلجوقی باز می گردد. سیمای باغ ارم در چندین دهه اخیر به میزان زیادی تغییر نموده است. مهم ترین تصویری که امروزه از باغ ارم به چشم می آید، محور اصلی طویل آن است که دورنمای کوشک اصلی با معماری و تزیینات ویژه، که همیشه نشان دهنده معماری شیرازی است، در آن خودنمایی می نماید. از مهم ترین شاخصه های این بنای وسیع، تزیینات هلالی نمای اصلی آن است که به شاخص باغ ارم تبدیل شده است. عمارت یادش ده در دوره سلطنت ناصرالدین شاه قاجار بنا شده است. ردیف درختان سرو، حضور هندسی گیاهان باغ را شکل داده است. آب در محور اصلی باغ واقع شده است.

باغ دولت آباد: طرح باغ دولت آباد یکی از اصیل ترین و بدیع ترین طرح های باغ های رسمی ایرانی است. اصلی ترین عمارت باغ اندرونی، عمارت هشتی نام دارد که در انتهای محور اصلی باغ و متصل به دیوار جنوبی است. این عمارت در واقع کوشک اصلی باغ دولت آباد محسوب می گردد و به سبب وجود بادگیر مرتفع آن شهرت خاصی دارد. در باغ دولت آباد، آب به تمامی به نمایش گذاشته می گردد. باغ به دستور محمدتقی جان بافقی، والی یزد، ساخته شد. از آن جا که باغ اقامتگاه حاکم یزد بوده، محل پذیرایی دولتمردان ایران نیز به شمار می آمده است.

باغ شازده: باغ شازده ماهان، در نزدیکی زیارتگاه شاه نعمت الله ولی، به همت عبدالحمید میرزا ناصرالدوله در یازده سال حکومت وی در استان کرمان و سیستان با توانمندی های باغبان ها، معماران و همچنین فکر اندیشمندان آشنا با فرهنگ دیرینه و غنی باغسازی باکیفیتی سحرانگیز آفریده شد. نمایش افسونگونه آب در سطح های افقی و عمودی در آبشارهای مکرر به تبعیت از شیب زمین، یکی از مشخصات شاخص باغ مطبق است که ارائه یکی از زیباترین صحنه های پرطراوت و پرشکوه باغ تخت ایرانی را میسر می سازد.