بیا اینور بازار - وبلاگ فروش ساعت

به گزارش وبلاگ فروش ساعت، رابعه تیموری-خبرنگار:بازار بزرگ شهید احسانی به همان اندازه که در بلندآوازه کردن نام منطقه 19 مؤثر بوده، بر کیفیت زندگی و آسایش اهالی هم تأثیر گذاشته است.

این بازار فرامنطقه ای ده ها صنف متنوع را در خود جای داده، اما آنچه سبب شهرت آن شده و انبوه مشتریان را از چهار گوشه تهران و حتی شهرستان ها به محله عبدل آباد می کشاند، فعالیت چند هزار بساط گستر و دستفروش است. وجود این دستفروشان در کنار رونق بخشیدن به بازارشهید احسانی، برای اهالی منطقه مسائل و پیامدهای منفی قابل توجهی نیز در پی داشته است. لزوم چاره اندیشی برای حل این مسائل، ساماندهی بازار شهید احسانی را در صدر برنامه های مدیریت شهری منطقه 19 در طول 12 سال اخیر قرار داده، ولی این طرح هربار با نقایصی اجرا شده و به انتها نرسیده است. مدیریت شهری منطقه در روزهای اخیر کمر همت بسته تا با همکاری مراجع و نهادهای مختلف، طرح ساماندهی بازار شهید احسانی را به صورت جامع و به دور از کاستی های گذشته اجرا کند. به این بازار سری زدیم تا شاهد چگونگی اجرای طرح باشیم و نظر اهالی و کاسبان را درباره جوانب آن جویا شویم.

چادرهای عریض و طویلی که در همسایگی فضای سبز بی رمق و گرمازده بوستان شهید مطهری نصب شده، به خوبی جلب توجه می نماید. گویا سرک کشیدن به داخل این چادرها فقط برای ما وسوسه نماینده نیست و بسیاری از اهالی محل و مشتریان بازار با دیدن عبارت طرح ساماندهی بساط گستران خیابان احسانی بر پیشانی چادرهای مقابل بوستان شهید مطهری، پا کند می نمایند و وارد نمایشگاه می شوند. از ورودی مشرف به خیابان شکوفه وارد چادرها می شویم. انگار هنوز بازار جان نگرفته و از برو بیا و سیل مشتریان خیابان شهید احسانی خبری نیست. کپسول آتش نشانی بزرگی که به عمود چادر متصل شده و در نظر دریافت چند ورودی و خروجی مجزا برای چادرها نشان می دهد مجریان طرح به نکات ایمنی بازارچه نیم نگاهی داشته اند.

وضعیت قبلی بازار شهید احسانی

• برای بازار تبلیغ کنید

  سگرمه های درهم کاسب پا به سن گذاشته ای که داخل غرفه 3 متری اش به انتظار مشتری نشسته، ما را کنجکاو می نماید تا اوضاع کاسبی اش را بپرسیم. سر درددلش باز می گردد و می گوید: 5 سال در بازار شهید احسانی کار نموده ام و برای بساط در 2 متر پیاده رو، یک میلیون و 500 هزار تومان اجاره می دادم، اما فروش روز آدینه ام به اندازه اجاره ماهانه ام بود. هم خوب خرج می کردم و هم پس انداز داشتم. آنجا حتی مشتریان ثابتی داشتم که از شهرستان برای خرید می آمدند. اینجا باید برای غرفه ای 3 متری، ماهانه یک میلیون و 800 هزار تومان اجاره بدهم، ولی در مدت 17 روزی که در این بازارچه بساط نموده ام، اغلب روزها دشت هم ننموده ام و بعید است که تا سر ماه اجاره غرفه را هم درآورم. او معتقد است برای معرفی بازار به اندازه کافی تبلیغ نشده و مشتریان اندک بازارچه، ساکنان محل هستند که بدون قصد خرید و بیشتر از سر کنجکاوی به آنجا سر می زنند. در چینش صنوف مختلف بازارچه نظم خاصی دیده نمی گردد و در بعضی از غرفه ها اصنافی که با هم سنخیت و هماهنگی ندارند همسایه شده اند و در قسمت هایی از بازارچه، کاسبان یک صنف یکسان در کنار هم قرار گرفته اند. از پوشاک و عطر و ادکلن و اسباب بازی تا لوازم یدکی، جاروبرقی و محصولات غذایی خانگی در بازارچه یافت می گردد و بعید است خریداری از این بازار دست خالی بیرون برود.

• نظم و امنیت برقرار است

با دیدن تعداد اندک شلوارهای جین تک سایزی که به دیوار غرفه فروش شلوار آویخته شده تصور می کنیم این غرفه فروش زیادی داشته، اما صحبت های فروشنده این تصور ما را بر هم می ریزد. رسول نظامدوست پوشاک تولیدی کارگاه برادرش را عرضه می نماید. او می گوید: برادرم تولیدی پوشاک دارد و فروش محصولات کارگاه برعهده من است. اگر اطمینان داشته باشم که شب عید در اینجا ماندگار هستم، به چرخکاران سفارش دوخت شلوار می دهم تا هم جنس مان جور گردد و هم نگران جنس شب عید نباشیم، ولی چون بلاتکلیف هستیم و معین نیست که تا چندماه دیگر در این بازار کاسبی می کنیم، چند خیاط کارگاه را به مرخصی فرستادیم تا تولیداتمان روی دست مان نماند. از ما به عنوان تضمین سفته گرفته اند، ولی هنوز قرارداد مکتوب نداریم و ضمانتی وجود ندارد که تا شب عید در اینجا مشغول باشیم. گویا به صورت شفاهی 29 اسفند به عنوان زمان انتها قرارداد موجران غرفه ها معین شده، اما نداشتن قرارداد کتبی، کاسبان را به این وعده مجریان طرح نامطمئن نموده است. آنها نگران هستند که پس از دوره پادریافت بازار، اجاره ها تصاعدی بالا برود و فقط خاک خوری بازارچه نصیب شان گردد. نظامدوست از تأمین نظم و امنیت بازارچه و حضور عوامل انتظامی به عنوان نقطه قوت آن نام می برد و می گوید: در بازار شهید احسانی مانند اغلب بازارها در شیوه رفتار فروشنده با مشتریان قانون و ضابطه ای وجود ندارد و فروشنده ها متناسب با فرهنگ و اخلاق خود با مشتری برخورد می نمایند، ولی در اینجا ضابطه و قانون وجود دارد و اگر کسی رفتار نامناسبی داشته باشد، عوامل انضباطی با او برخورد می نمایند.

• امکانات کم است

  از راه اندازی بازارچه زمان زیادی نگذشته و شبیه خانه نوسازی است که پس از سکونت صاحبخانه، کمبودهایش برطرف و رجوع می گردد. نبودن سرویس بهداشتی، آبسردکن و آب آشامیدنی مشکل همه کاسبان بازارچه است، اما در دسترس نبودن آب آشامیدنی و عدم عرضه در غرفه های عرضه موادغذایی بیشتر به نظر می رسد و انتظار خوردن خوراکی پاکیزه و بهداشتی در غرفه هایی که به آب لوله کشی و لوازم ابتدایی جمع آوری فاضلاب مجهز نیستند، عاقلانه به نظر نمی رسد. با این وجود فراوانی تعداد کسانی که از نگهبانان یا کاسبان سراغ موجران بازارچه را می گیرند، به راحتی قابل مشاهده است و هریک سعی می نمایند هرچه سریع تر متولیان طرح را پیدا نموده و یکی از این غرفه ها را اجاره نمایند.

• اجاره بها متفاوت است؟

  اغلب غرفه های بازارچه فعال هستند و اجاره داده شده اند، ولی گویا غرفه های اندکی که خالی باقی مانده اند متقاضیان بسیاری دارند. این غرفه ها از سایر غرفه های بازارچه موقعیت مکانی مناسب تری دارند. فراوانی تعداد کسانی که از نگهبانان یا کاسبان سراغ موجران بازارچه را می دریافتد سبب کنجکاوی ما شد و بدون معرفی خود همراه تعدادی از متقاضیان اجاره غرفه ها سراغ کسانی رفتیم که چند و چون و شرایط اجاره غرفه ها را معین می کردند. مقابل غرفه ای که موجران حضور داشتند، جمعیت زیادی جمع شده و یکی از موجران در حال نوشتن معیناتش بود. مرد جوان به متقاضیان وعده می داد که پس از آنالیز شرایط شان با آنها تماس گرفته می گردد. انگار بساط فروشان جمع آوری شده بازار شهید احسانی در اولویت واگذاری غرفه ها بودند. لابه لای چانه زنی و گفت وگوی موجران و دستفروشان صدای اعتراض جوانی بلند شد که گویا بر سر اجاره بها با موجران چانه می زد. مبلغ اجاره بهای ماهانه غرفه ها یک میلیون و 800 هزار تومان معین شده و ظاهراً برای هیچ کس قابل تغییر یا قابل تبدیل به رهن نبود، اما مرد جوان که به گفته خود از بساط گستران جمع آوری شده بازار شهید احسانی بود، ادعا می کرد از او مبلغ یک میلیون تومان به عنوان حق الزحمه خواسته اند و باید هر ماه علاوه بر اجاره بهای معمول، 2 میلیون و 200 هزار تومان اضافه بپردازد. این موضوع را باید متولیان امر آنالیز نمایند تا ببینند صحت دارد یا خیر؛ چرا که ما جواب منطقی برای آن پیدا نکردیم و مسئولان رد، اما بعضی کاسبان تأیید کردند.

• تجهیزات را کامل کنید

چند کولر بزرگ که سرمایش و تهویه چادرها را تأمین می نمایند، به فواصل مختلف و لابه لای غرفه ها نصب شده اند ولی با وجود این کولرها هوای بازارچه گرم و دمنموده است. جوانی که در صنف پوشاک فعالیت می نماید می گوید: بازارچه مسقف و اطراف آن محصوراست و هوای گرم و نامطبوع دارد، اما اگر بازارچه جا بیفتد و مشتریانی که در خیابان شهید احسانی داشتیم، برای خرید به اینجا مراجعه نمایند، نه فضای کافی برای رفت و آمد آنها وجود دارد و نه در این گرمای کلافه نماینده می توانند خرید نمایند. تعداد زیادی از کاسبان دور ما جمع شده اند و با حرارت از شرایط بازار صحبت می نمایند. یکی از آنها برای گرمای بازارچه راه حلی دارد. او می گوید: اگر زیر برزنت ها فوم نصب گردد، گرما به داخل نفوذ نمی نماید.

سعیدصالح محمودرباطی-معاون خدمات شهری و محیط زیست شهردار منطقه 19

معاون خدمات شهری و محیط زیست منطقه 19:

مشارکت کاسبان ضامن تداوم طرح است

پیش بینی ده ها تدبیر و برنامه ریز و درشت برای تداوم طرح ساماندهی بساط گستران بازار شهید احسانی از عزم جدی مدیران شهری منطقه 19 برای به منزل رساندن این طرح نافرجام 12 ساله حکایت می نماید. سعید صالح محمود رباطی معاون خدمات شهری و محیط زیست شهردار منطقه 19 بر این باور است که مشارکت اجتماعی و همراهی کاسبان، اهالی و شورایاران منطقه با مدیران شهری، افق روشنی را برای طرح ساماندهی دستفروشان ترسیم می نماید. در گفت وگوی زیر رباطی به پرسش های ما درباره جوانب طرح پاسخ گفته است.

طرح ساماندهی بازار احسانی در گذشته بارها اجرا شده، ولی مقطعی و ناموفق بوده است. چه عاملی را باعث به نتیجه نرسیدن این طرح ها می دانید؟

در طول سال هایی که در بازار عبدل آباد با معضل بساط گستری روبه رو هستیم، هرگز پیش از اجرای طرح تمهیدات لازم با دقت و جدیت اندیشیده نشده است. ما پیش از اجرای طرح چندماه با حوزه های انتظامی و اجتماعی گفت وگو و آنالیز های کارشناسی انجام دادیم. با ذی نفعان طرح گفت وگو و تعامل ویژه ای داشتیم، اطلاع رسانی گسترده ای انجام دادیم و پیش از هر اقدامی مجوز شورای تأمین استان را دریافت کردیم. این تمهیدات مقدماتی جامع در طرح های گذشته اتفاق نیفتاده است. در کنار هماهنگی های قضایی، انتظامی و اجتماعی، توجه به مبلمان شهری، پیرایش شهری، ساماندهی کابل های برق، برطرف احتیاجهای عمرانی مانند ترمیم کفپوش و نظافت معبر هم از اقداماتی است که برای نخستین بار در این معبر انجام شد. تفاوت مهم دیگری که این طرح با طرح های گذشته داشت، توجه به معیشت و شرایط مالی دستفروشان بود. برای استمرار فعالیت دستفروشان اهمیت ویژه ای قائل شده ایم و با مجوز و هماهنگی شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران، در نزدیک ترین نقطه به بازار شهید احسانی، بازاری ایجاد کردیم تا دستفروشان در دوره گذار آسیب جدی نبینند.

بخشی از کاسبان بازار شهید احسانی بر این باورند که اگر فقط محوطه وسط بازار پاکسازی می شد، به حفظ رونق بازار یاری می کرد.

در طرح های گذشته فقط پاکسازی وسط معبر در ساعات خاصی از روز انجام می شد، اما تأثیر چندانی نداشت و به دلیل متعهد نبودن بساط گستران به رعایت این قانون، پس از مدت کوتاهی شرایط به حالت اولیه برمی گشت. در طرح جدید پاکسازی را تا لب کرکره مغازه ها انجام دادیم و در اجرای طرح جدیت بیشتری داریم.

طرح های ساماندهی بساط گستران که در نقاط مختلف تهران صورت گرفته، اغلب دوام نداشته است. برای تداوم این طرح و پیشگیری از تکرار تجربه های گذشته چه برنامه ای دارید؟

ما به پشتوانه مشارکت و همراهی بخشی از کاسبان بازار شهید احسانی برای اجرای طرح اقدام کردیم و مشارکت اجتماعی این محل که در جاهای دیگر کمتر دیده می گردد، ما را به آینده طرح امیدوار می نماید. هرج ومرج و شلوغی بازار سبب رشد بزهکاری و آسیب های اجتماعی به ویژه سرقت در این بازار شده بود. بسیاری از کاسبان و اهالی محل نگران بودند که در صورت وقوع حادثه ای پیش بینی نشده، خودروهای امدادی امکان ورود به معبر را نداشته باشند. این مسائل مردم و کاسبان را به ستوه آورده بود و سبب شد ما را در اجرای طرح همراهی نمایند. تبدیل این راسته تجاری به پیاده راه فرهنگی و هنری تدبیر دیگری است که برای تداوم طرح پیش بینی نموده ایم تا علاوه بر ایجاد زیبایی بصری در گذر، پتانسیل های بالقوه بساط گستری را از کالبد و ساختار بازار پاک کند.

محل استقرار غرفه ها برچه اساسی انتخاب شده است؟

براساس عکس های ماهواره ای که از موقعیت محله عبدل آباد تهیه شده، در نزدیکی معبر شهید احسانی فضای آزاد یا زمین بایری وجود ندارد تا بتوانیم به عنوان محل برپایی بازارچه دستفروشان مورد استفاده قرار دهیم. چند بوستان که در مجاورت معبر شهید احسانی واقع شده اند، تنها مکان هایی هستند که قابلیت استقرار غرفه ها را داشتند و از میان این بوستان ها، بوستان شهید مطهری را که نزدیک ترین فضای مناسب است انتخاب کردیم.

کاسبان بازار تعداد بساط گستران را بیش از 3 هزار نفر تخمین می زنند و تعداد غرفه های بوستان شهید مطهری جوابگوی احتیاج آنها نیست. بنابراین تعداد زیادی از بساط گستران، محل کسب خود را از دست داده اند. نظر شما در این باره چیست؟

تعداد کاسبانی که در محورهای اصلی و فرعی بازار شهید احسانی مشغول فعالیت هستند، به بیش از یک هزار کاسب می رسد، اما از تعداد دستفروشان آمار دقیقی وجود ندارد. براساس شواهد موجود، دستفروشان خیابان شهید احسانی به چند گروه تقسیم می شوند، بخشی از آنها کاسبان بازار هستند که مقداری از اجناس خود را در پیاده راه عرضه می کردند و دستفروش به شمار نمی آمدند. بخش دیگر اتباع غیرمجاز بودند که طرح ساماندهی شامل آنها نمی شد. بخشی از دستفروشان هم در وسط معبر بودند که در طرح ساماندهی مورد توجه قرار دریافتد و 250 غرفه در بوستان شهید مطهری با هدف تأمین معیشت آنها ایجاد شد.

دستفروشانی که در بوستان شهید مطهری مستقر شده اند، به اصطلاح مرحله خاک خوری بازار را می گذرانند و انتظار دارند تا رونق دریافت کسب و کارشان، برای دریافت اجاره بها با آنها مدارا گردد. نظر شما چیست؟

خوشبختانه بازار در مدت کوتاهی رونق گرفته و دستفروشان در قالبی منظم ساماندهی شده اند. براساس گفت وگوهایی که با دستفروشان داشته ایم، بازار رونق مناسبی دارد و دوره گذار را که پیش بینی می کردیم نداشته ایم.