احتیاج جامعه پزشکی به نگاهی نو در مسائل سلامت کشور - وبلاگ فروش ساعت

به گزارش وبلاگ فروش ساعت، بابک زمانی - نورولوژیست؛ به نظر می رسد کل جامعه و به خصوص جامعه پزشکی نیازمند نگاهی نو به مسائل سلامت کشور و راهکار های آن هستند. جامعه باید از این نگاه که همه مسائل سلامت مربوط به پزشکان هستند، فاصله بگیرد و مثل سایر وجوه کشور زمینه های مالی -اجتماعی این مسائل را ببیند. اما نگاه و رویکرد جدیدی که جوامع پزشکی به آن نیازمندند، از این هم دشوارتر و خلاف عادت تر است.

سال هاست جوامع پزشکی که مستقیم و غیرمستقیم منتخب پزشکان هستند، وقتی می خواهند با سیاست یا رویه ای در سیستم سلامت مخالفت نمایند، بیانیه ای می نویسند خطاب به مسئولین و تصمیم گیران که این کار صحیح نیست و دلایل نادرست بودن آن را هم ردیف می نمایند. وقتی نتیجه ای حاصل نشد، بیانیه ای با لحنی تندتر می نویسند بلکه احساسات و عواطف مسئولین را تحریک نمایند و آن ها را به شیوه مطلوب -به زعم خودشان -ترغیب نمایند وقتی باز هم نتیجه ای حاصل نشد بیانیه تبدیل به طومار می گردد و افراد و انجمن ها آن را امضا می نمایند، شاید کسی کار صحیح را دریابد. وقتی نتیجه ای حاصل نشد، موضوع را رها می نمایند و به دست فراموشی می سپارند.

نمی توان ادعا کرد که این شیوه مرسوم تا به امروز هیچ فایده ای نداشته است؛ آنچه اتفاق افتاده و رخ می دهد، تحت تأثیر بسکمک اتفاقات من جمله همین مکاتبات است. به علاوه همیشه امکان دارد مسئولی وجود داشته باشد که تحت تأثیر قرار گرفته و تغییر رویه بدهد، اما واقعیت آن است که رهایی از آن کار آسانی نیست.

بعید است کسی این همه تحلیل و بیانیه را ندیده باشد یا از نظرات مجموعه جامعه پزشکی در این زمینه ها بی اطلاع باشد. رویکرد و نگاه نو آن است که جوامع منتخب به جای مخاطب قراردادن تصمیم گیران و نگریستن از زاویه دید ایشان، زاویه دید پزشکان و جامعه پزشکی را برگزینند و ایشان را مخاطب قرار دهند.

باید روشن نمایند پزشکان در برخورد با آنچه ناصواب می بینند، برای رسیدن به آنچه هدف خود می دانند باید چه بنمایند. نه تنها پزشکان به طور کل، بلکه هر یک از پزشکان در جایگاه های متفاوتی که قرار دارند، چه وظایفی را برعهده دارند؟ جوامع پزشکی باید رفتار اخلاقی در چنین شرایط پیچیده ای را تعریف نمایند. برای مثال در خصوص ظرفیت های پزشکی سازمان های پزشکی می توانند پزشکان مسئول در سیستم آموزش پزشکی را مخاطب قرار دهند که در تصمیمات خود نظر سازمان نظام پزشکی را در نظر بگیرند. می توانند از گروه های آموزشی بخواهند که هر یک ظرفیت های خود را اعلام نمایند حتی می توانند جامعه دانشگاهی کشور و مردم عادی را مخاطب قرار داده و کمک بطلبند.

مشخص رفتار اخلاقی ای که هر قشر در اعتراض یا حمایت از یک اقدام دارد، مهم ترین رویکردی است که سازمان های صنفی باید پیش بگیرند. مثلا باید معلوم نمایند هر یک از پزشکان در برابر توسعه روزافزون طب سنتی چه وظیفه ای دارند، آیا ادامه تحصیل در این رشته را صحیح می دانند. آیا باید بی تفاوت باشند؟ مسئولانی که مجوز ها را صادر می نمایند، چه وظیفه ای دارند و.... تنها چنین رویکردی است که قدرت واقعی این جوامع که همانا سلطه اخلاقی بر جامعه پزشکی و رفتار منسجم و معقول جامعه پزشکی تحت راهنمایی ایشان است را به نمایش گذاشته و بیش از صد ها بیانیه بر تار عنکبوت پیش گفته مؤثر می افتد.

اینکه به جای چنین رویکردی همچنان همان رویکرد توصیه به مسئولان ادامه می یابد، به گمان نگارنده دلایل متعددی دارد؛ اولا بسکمک از فعالین سازمان های صنفی مسئولان سابق بوده اند و قادر به ترک این نگاه نیستند، ثانیا وقتی نهاد ها و حتی گروه های آموزشی ما از حداقل اختیار برخوردار نیستند، احتیاج به اعتبار بخشیدن به آن ها هم مورد فراموشی قرار گرفته است.

توجه به کانون های قدرت موجود در یک سیکل معیوب این نهاد ها را ضعیف تر می نماید، ثالثا این نگاه نو مستلزم فرموله کردن درخواست هایی روشن بر اساس یک بدیل منطقی برای تصمیمات اتخاذشده است که کار دقیقی است و مجامع ما قادر به انجام آن به تمامی نیستند؛ به علاوه مشخص وظایف اخلاقی اقشار مختلف خود احتیاجمند ساخت و کاری مناسب است که تنها با ممارست در این جهت به دست خواهد آمد.

تنها با چنین رویکرد و با کوشش در جهت متشکل ترکردن جامعه پزشکی است که نهاد های آن می توانند بیشترین تأثیر را بر سازوکار های موجود بگذارند. کار دشواری است، اما اطلاع از همین دشواری هم قدم بزرگی است در راه پختگی هرچه بیشتر فعالیت های مدنی که نه تنها جامعه پزشکی بلکه کل جامعه مدنی ما در اولین قدم های آن قرار گرفته است.